2015年1月7日 星期三

Iliad 12. 413-471


主題: 勢均力敵

Iliad 12. 413-471

《伊利亞特》第十二卷進入尾聲,進攻城牆,終究雙方勢均力敵,史詩中用的比喻很漂亮:如兩個人爭地,各自拿著尺丈量,誰也不讓誰。尺,在希臘文就是μέτρον,今天公尺meter一字的字源。一組比喻還不夠,史詩用第二組比喻形容希臘與特洛伊的拉鋸戰,這組比喻很妙,端出勤奮誠實的織布女(χερνῆτις, a woman that spins for daily hire)比喻,她們辛辛苦苦拉住線軸,必須保持線的重量平衡,唯有如此,才保有工作,賺取微薄薪資,這樣的織布女,可能是寡婦,織布謀生。

   第一組比喻是男人的工作,第二組是女人的織布工作,點出古代地中海的生計,從一個層次看是用日常戰戰兢兢的生活比喻戰場上僵局。但翻轉過來思考,不論男女,生活中也都有各自要奮鬥的戰場,不是嗎?第三,這兩組比喻都點出平衡與測量的觀念,一個是土地面積地丈量,另一則和重量相關。

 


http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0133%3Abook%3D12%3Acard%3D400 ἀλλ᾽ ὥς τ᾽ ἀμφ᾽ οὔροισι δύ᾽ ἀνέρε δηριάασθον

μέτρ᾽ ἐν χερσὶν ἔχοντες ἐπιξύνῳ ἐν ἀρούρῃ,

ὥ τ᾽ ὀλίγῳ ἐνὶ χώρῳ ἐρίζητον περὶ ἴσης,

ὣς ἄρα τοὺς διέεργον ἐπάλξιες: οἳ δ᾽ ὑπὲρ αὐτέων

δῄουν ἀλλήλων ἀμφὶ στήθεσσι βοείας

ἀσπίδας εὐκύκλους λαισήϊά τε πτερόεντα.

πολλοὶ δ᾽ οὐτάζοντο κατὰ χρόα νηλέϊ χαλκῷ,

ἠμὲν ὅτεῳ στρεφθέντι μετάφρενα γυμνωθείη

μαρναμένων, πολλοὶ δὲ διαμπερὲς ἀσπίδος αὐτῆς.

πάντῃ δὴ πύργοι καὶ ἐπάλξιες αἵματι φωτῶν

ἐρράδατ᾽ ἀμφοτέρωθεν ἀπὸ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν.

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὧς ἐδύναντο φόβον ποιῆσαι Ἀχαιῶν,

ἀλλ᾽ ἔχον ὥς τε τάλαντα γυνὴ χερνῆτις ἀληθής,

ἥ τε σταθμὸν ἔχουσα καὶ εἴριον ἀμφὶς ἀνέλκει

ἰσάζουσ᾽, ἵνα παισὶν ἀεικέα μισθὸν ἄρηται:

ὣς μὲν τῶν ἐπὶ ἶσα μάχη τέτατο πτόλεμός τε,

πρίν γ᾽ ὅτε δὴ Ζεὺς κῦδος ὑπέρτερον Ἕκτορι δῶκε

Πριαμίδῃ, ὃς πρῶτος ἐσήλατο τεῖχος Ἀχαιῶν.

ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Τρώεσσι γεγωνώς:

ὄρνυσθ᾽ ἱππόδαμοι Τρῶες, ῥήγνυσθε δὲ τεῖχος

Ἀργείων καὶ νηυσὶν ἐνίετε θεσπιδαὲς πῦρ.  (Iliad 12.421-441)

 


As two men with measuring rods

 quarrel over survey markers in a common field,

 striving for a fair division in some narrow place,

 that’s how the parapet kept these troops apart.

 High on the wall they hacked each other’s armour—

leather bucklers and large round shields across their chests,   

 quivering targets. Many men were wounded,

 flesh slashed with pitiless bronze, those who turned aside

 and left their backs exposed while fighting and those

 hit right through their shields. Everywhere along the wall,

 along the parapet, men’s blood was spattered 

 from Trojans and Achaeans. But even so,

 Trojans could not dislodge Achaeans from the wall.

 Just as an industrious and honest woman

 holds her scales, a weight on one side, wool on the other,

 until they balance, so she can glean a pittance                     

 for her children, that’s how evenly the battle raged,

 until Zeus gave glory above all other men

 to Hector, son of Priam, who was the first man

 to jump inside that wall of the Achaeans.

 He raised a resounding yell, crying to his Trojans:

Drive forward, you horse-taming Trojans.        

Breach that Argive wall. Then burn the ships with a huge fire.”
 
 
 
這一次進攻,終究會把焦距放在Hector,在雙方僵持不下良久,Hector跳出,殺氣重重的他,面如黑夜一般駭人 (Iliad 12. 462-463)。讀到這兒,突然有一種聯想,莫非Hector爆肝,全臉發黑?
 
 

2015年1月3日 星期六

Iliad 12. 290-412


主題:榮譽感

Iliad 12. 290-412

攻擊壁壘(attacking the wall)是《伊利亞特》第十二卷不斷重複的主題(motif),而且有類似的結構與描述,這一段SarpedonGlaukos的攻擊,幾乎重複前一段的架構:

 



特洛伊人Asios 攻擊 (Iliad 12. 110-26)

特洛伊SarpedonGlaukos人攻擊 (Iliad 12.290-330)

 

希臘人PopupoitesLeonteus拼命抵擋 (Iliad 12. 127-153)

希臘人和Menestheusthe Aiantes拼命抵擋 (Iliad 12.331-399)

 

亂箭或落石紛飛,大雪的比喻 (Iliad 12. 154-161)

亂箭或落石紛飛,大雪的比喻 (Iliad 12.278-289)

 

Asios 承認失敗 (Iliad 12. 162-72)

SarpedonGlaukos 承認失敗 (Iliad 12.400-412)

 

 

這次出場的是宙斯之子Sarpedon,他英勇善戰,打破門閂,勇闖敵營。史詩用幾組比喻,形容他的英勇: 第一組是如獅子撲向牛群;第二組比喻,加強獅子的勇猛,是一隻山中野獅子,而且飢餓多日,撲向羊群,出來捍衛羊群的是牧人和獵犬,但都不抵飢腸轆轆的野獅子的爆發力。Iliad 12. 294-297特別提到 Sarpedon的頓與槍,青銅鍛造的頓,內襯多層牛皮,外圈四周用金子打的鈕釘緊緊密縫。


οὐδ᾽ ἄν πω τότε γε Τρῶες καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ

τείχεος ἐρρήξαντο πύλας καὶ μακρὸν ὀχῆα,

εἰ μὴ ἄρ᾽ υἱὸν ἑὸν Σαρπηδόνα μητίετα Ζεὺς

ὦρσεν ἐπ᾽ Ἀργείοισι λέονθ᾽ ὣς βουσὶν ἕλιξιν.

αὐτίκα δ᾽ ἀσπίδα μὲν πρόσθ᾽ ἔσχετο πάντοσ᾽ ἐΐσην

καλὴν χαλκείην ἐξήλατον, ἣν ἄρα χαλκεὺς

ἤλασεν, ἔντοσθεν δὲ βοείας ῥάψε θαμειὰς

χρυσείῃς ῥάβδοισι διηνεκέσιν περὶ κύκλον.

τὴν ἄρ᾽ ὅ γε πρόσθε σχόμενος δύο δοῦρε τινάσσων

βῆ ῥ᾽ ἴμεν ὥς τε λέων ὀρεσίτροφος, ὅς τ᾽ ἐπιδευὴς

δηρὸν ἔῃ κρειῶν, κέλεται δέ ἑ θυμὸς ἀγήνωρ

μήλων πειρήσοντα καὶ ἐς πυκινὸν δόμον ἐλθεῖν:

εἴ περ γάρ χ᾽ εὕρῃσι παρ᾽ αὐτόφι βώτορας ἄνδρας

σὺν κυσὶ καὶ δούρεσσι φυλάσσοντας περὶ μῆλα,

οὔ ῥά τ᾽ ἀπείρητος μέμονε σταθμοῖο δίεσθαι,

ἀλλ᾽ ὅ γ᾽ ἄρ᾽ ἢ ἥρπαξε μετάλμενος, ἠὲ καὶ αὐτὸς

ἔβλητ᾽ ἐν πρώτοισι θοῆς ἀπὸ χειρὸς ἄκοντι:

ὥς ῥα τότ᾽ ἀντίθεον Σαρπηδόνα θυμὸς ἀνῆκε

τεῖχος ἐπαΐξαι διά τε ῥήξασθαι ἐπάλξεις.  (Iliad 12. 290-308)

 


At that point, glorious Hector and the Trojans

would not have crashed the gates or long bolts in the wall,

 if Counsellor Zeus had not stirred his son Sarpedon

 against Achaeans, like a lion going at short-horn cattle.

Sarpedon held his round shield in front of him,

 forged by a smith of beautifully hammered bronze,

 the inside formed of leather stitched in layers,

 held in place with golden wires encircling the rim.  

 Holding this shield before him, brandishing two spears,

 he hurried forward like a mountain lion

 long ravenous for meat, whose bold spirit pushes him

 to go even into the protected sheep fold

 to attack the flock, and even if he comes across

 herdsmen with dogs and spears guarding sheep inside,

 he won’t leave that fold without making an attempt,

 so he springs on one, seizes it, or is hit himself

 in the first rush, by a spear from some swift hand—

that’s how godlike Sarpedon’s spirit drove him then  

 to assault the wall, break down the parapets.

不過,英勇的Sarpedon還是被擊倒了,即使擊敗,心中仍存有榮譽感 (κῦδος, glory, renown),要他的戰袍,發揮Lycian的精神,繼續奮力向前衝 (Iliad 12. 406-412)

 
 

 

 

2015年1月1日 星期四

Iliad 12. 265-289


主題: 雪戰

Iliad 12. 265-289

《伊利亞特》第十二卷265-289行,焦點放在的兩位來自Aianted (Ajaxes?) 的大將,臨危不亂,指揮坐鎮,奮力擊退大部分的特洛伊首領。這兩位希臘指揮官,來段強而有力的精神喊話,要大家一起擊退特洛伊人 (Iliad 12. 265-276)

  此刻,彷彿宙斯大力襄助,下雪了:


ὣς τώ γε προβοῶντε μάχην ὄτρυνον Ἀχαιῶν.

τῶν δ᾽, ὥς τε νιφάδες χιόνος πίπτωσι θαμειαὶ

ἤματι χειμερίῳ, ὅτε τ᾽ ὤρετο μητίετα Ζεὺς

νιφέμεν ἀνθρώποισι πιφαυσκόμενος τὰ ἃ κῆλα:

κοιμήσας δ᾽ ἀνέμους χέει ἔμπεδον, ὄφρα καλύψῃ

ὑψηλῶν ὀρέων κορυφὰς καὶ πρώονας ἄκρους

καὶ πεδία λωτοῦντα καὶ ἀνδρῶν πίονα ἔργα,

καί τ᾽ ἐφ᾽ ἁλὸς πολιῆς κέχυται λιμέσιν τε καὶ ἀκταῖς,

κῦμα δέ μιν προσπλάζον ἐρύκεται: ἄλλά τε πάντα

εἴλυται καθύπερθ᾽, ὅτ᾽ ἐπιβρίσῃ Διὸς ὄμβρος:

ὣς τῶν ἀμφοτέρωσε λίθοι πωτῶντο θαμειαί,

αἱ μὲν ἄρ᾽ ἐς Τρῶας, αἱ δ᾽ ἐκ Τρώων ἐς Ἀχαιούς,

βαλλομένων: τὸ δὲ τεῖχος ὕπερ πᾶν δοῦπος ὀρώρει. ( Iliad 12. 277-289)

 


Shouting words like these, the Ajaxes incited the Achaeans to fight on.    

 As snowflakes on a winter’s day fall thick and fast,

 when Counsellor Zeus begins to snow, to demonstrate          

 to men his weapons—first he calms the winds,

 then snows steadily, till he’s completely covered

 high mountain peaks, jutting headlands, grassy meadows,

 fertile farms of men, shedding snow on harbours,

 inlets of the blue-grey sea, where waves roll in

 to push back snow, while, from above, all the rest

 is covered over, when Zeus storms with heavy snow—

that’s how thick the stones fell then on both sides,         

some thrown on Trojans, some from Trojans on Achaeans.

 The noise reverberated all along the wall.

 

雪,就像宙斯向世人施展的武器,大片的雪花密密麻麻飄滿空,飄滿地,大雪鋪天蓋地而來,蓋住山峰,蓋滿三葉草的大草原,蓋滿農地,蓋滿海岸和港灣。

是比喻嗎? 此時此刻,雙方都奮力擊出石塊,就像大雪紛飛,擊中壁壘,隆隆作響。

若不是比喻,可以想像,這場混戰中,早已分不清是從天而降的雪,還是從人丟出的石頭。從此,我發現白雪紛紛,似乎一點也不浪漫。

此外,我們可以想像一下,古代特洛伊大草原,原本一望無垠的綠草如茵,一大片的三葉草,如今蓋滿雪,沾滿血.....