2014年4月17日 星期四

Odyssey 15.56-119

天一亮,Telemachus馬上向Menelaus請辭。一見面,就表達急著回家的心願,而且毫不隱藏,說出因為怕家業被奪,所以得趕快回家(Odyssey 15.64-66; Odyssey 15. 86-91)。

接下來,Menelaus氣定神閒,先說明凡事不可太過,不能因為討厭的人,就只招待幾天;也不可以因為投緣,就留客人太久。既然,Telemachus想回家,吃完早餐再出發,他也要準備厚禮贈送,讓這位嘉賓名利雙收 (Odyssey 15.86-91)。

在準備一份貴重的「伴手禮」之前,詩人不厭其煩敘述Menelaus和Helen身神仙眷屬,豐衣足食,這些已在第四卷都詳細介紹過。

「伴手禮」揭曉: 製作精美的酒甕,出自天神之子Hephastus之手,當初是 Sidon國王Phaedimus送給Menelaus,現在他在送給Telemachus。這段文字,浪漫美麗,似乎遙遙緬懷以前的文物,又夾雜著當時的社會情境。這禮物,非常貴重,富有很多象徵意義。此外,Menelaus真的很仁慈大方,「白白得來,白白捨去」。我常以為,上天給每人不同的禮物(才華,能力,口才,文筆等等),不是要我們收藏或擁有,是要贈送他人: gifts to give!


‘Τηλέμαχ᾽, ἦ τοι νόστον, ὅπως φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς,
ὥς τοι Ζεὺς τελέσειεν, ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης.
δώρων δ᾽, ὅσσ᾽ ἐν ἐμῷ οἴκῳ κειμήλια κεῖται,
δώσω ὃ κάλλιστον καὶ τιμηέστατόν ἐστι.
δώσω τοι κρητῆρα τετυγμένον: ἀργύρεος δὲ
ἐστὶν ἅπας, χρυσῷ δ᾽ ἐπὶ χείλεα κεκράανται,
ἔργον δ᾽ Ἡφαίστοιο: πόρεν δέ ἑ Φαίδιμος ἥρως,
Σιδονίων βασιλεύς, ὅθ᾽ ἑὸς δόμος ἀμφεκάλυψε
κεῖσέ με νοστήσαντα: τεῒν δ᾽ ἐθέλω τόδ᾽ ὀπάσσαι.

Telemachus,
may Zeus, Hera's loud-thundering husband,
accomplish your return, as your heart desires.
Of all the treasured gifts stored in my home,
I'll give you the one with highest value
and the loveliest—I'll present to you
this finely crafted mixing bowl.  It's made
entirely of silver and its rims
are plated gold.  Hephaestus crafted it.
Warrior Phaedimus, the Sidonian king,
presented it to me on my way home,
when his house gave me shelter.  Now I'd like

to send it back with you.



Odyssey 15.1-55

第十五卷,一開始既要連續上一卷的發展,又要帶到Telemachus回家和Odysseus相遇,巧妙接縫是由女神雅典娜出面。雅典娜親自出馬,到斯巴達通知Telemachus該回家了。 從第四卷末Telemachus就沒出現,推敲他已在斯巴達停留一個月左右。
     雅典娜一到,發現Nestor的兒子 Pesistratus睡得香甜,而Telemachus因為擔憂父親的生死未譜,失眠。 εὕδοντ᾽ (εὕδω) 一字通常翻譯成睡覺,但是也可能只是躺著,延伸的象徵意義指死亡。睡眠問題(sleep disorder)?原來不是現代疾病,自古就有! 荷馬史詩中也多次提到眾英雄的過度興奮、煩惱與憂愁,導致失眠的問題! 這兒用ἀμβροσίην (ἀμβρόσιος, immortal, divine) 形容夜晚,點出漫漫長夜的苦悶。古希臘人似乎早已察覺神的不死 (ἀμβρόσιος immortal)並不是完美的,並不是永遠是美好的。
ἡ δ᾽ εἰς εὐρύχορον Λακεδαίμονα Παλλὰς Ἀθήνη
ᾤχετ᾽, Ὀδυσσῆος μεγαθύμου φαίδιμον υἱὸν
νόστου ὑπομνήσουσα καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι.
εὗρε δὲ Τηλέμαχον καὶ Νέστορος ἀγλαὸν υἱὸν
εὕδοντ᾽ ἐν προδόμῳ Μενελάου κυδαλίμοιο,
ἦ τοι Νεστορίδην μαλακῷ δεδμημένον ὕπνῳ:
Τηλέμαχον δ᾽ οὐχ ὕπνος ἔχε γλυκύς, ἀλλ᾽ ἐνὶ θυμῷ
νύκτα δι᾽ ἀμβροσίην μελεδήματα πατρὸς ἔγειρεν. (Odyssey 15.1-8)

Then Pallas Athena went to spacious Lacedaemon,
to remind the noble son of glorious Odysseus
about going home and to urge him to return.
She found Telemachus and Nestor's noble son
lying on the portico, resting in their beds,
inside the palace of splendid Menelaus.
Gentle sleep had overpowered Nestor's son,
but for Telemachus no sweet sleep had come—
because in his heart all through that immortal night
anxious thoughts about his father kept him awake.  (Odyssey 15.1-8)


第9-42行,雅典娜使出渾身解數,就是要說服Telemachus快回家,她用兩個論點: 第一,因為Telemachus這趟出國尋父,徒勞無功,還是趕快回家守住家業與財富。這一招是誘之以利。第二,他的母親快改嫁了!Penelope的父親Icarius和她的兄弟打算把她嫁給種追求者中最好的一位: Eurymachus,至於他為什麼最好?因為送的禮物最多,可見古代結婚的利益交換現象。這一招是激將法。雅典娜果真是智慧女神,連口才也是一流,當然,未達目的,雅典娜也會扭曲報導;此外,雅典娜似乎比較喜歡帥哥,保護男性。之後,雅典娜給Telemachus建議,那些追求者已布下陷阱,捕殺Telemachus,安全起見,最好先前往老管家那兒。這也是很好的佈局,之後父子可以在老管家那兒碰面。
      雅典娜的說帖馬上見效,Telemachus立即叫醒Pesistratus,希望馬上出發回家。但是,Pesistratus提到兩個重點,第一,天黑,趕夜路太危險。黑(δνοφερός)修飾夜晚的另一個形容詞。 第二,禮貌上應該像招待他們的主人Menelaus告辭後再出發。因為別人對我們好,一輩子都應該牢記:

τοῦ γάρ τε ξεῖνος μιμνήσκεται ἤματα πάντα
ἀνδρὸς ξεινοδόκου, ὅς κεν φιλότητα παράσχῃ.

A guest remembers all his life the man
who gave him hospitality and kindness. (Odyssey 15.54-55)








 ‧中文名稱: 台灣梭羅木
‧英文名稱: Taiwan Reevesia
‧學 名: Reevesia formosana Sprague
Reevesia formosana Hayata
Reevesia taiwanensis Chun & Hsue
‧科 名: 梧桐科(Sterculiaceae)梭羅木屬(Reevesia)
‧別 稱: 臺灣梭羅木、臺灣梭羅樹、白樹、梭羅樹、朝鮮桐、銃床楠
‧原產地: 臺灣特有樹種